जर तुम्हाला तुमच्या सर्व बँकिंग सेवांमध्ये ऑनलाइन प्रवेश करण्याचा NET Banking In Marathi  हा एक सोपा, जलद आणि सुरक्षित मार्ग आहे. बऱ्याच बँकांनी डिजिटलायझेशन स्वीकारले आहे आणि आता ते ऑनलाइन बँकिंग ऑफर करतात आणि त्यासाठी अनेक अश्या ऑफर देतात. 

 जे तुम्हाला तुमचे सर्व बँकिंग व्यवहार हे आपण आपल्या घरी व जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यातून करता येते. ऑनलाइन बँकिंगसह, तुमचा वेळ आणि श्रम वाचवून, बँकेला प्रत्यक्ष भेट देण्याची गरज नाही. नेट बँकिंग तुमची खाती व्यवस्थापित करण्याची क्षमता, बिले भरणे, पैसे हस्तांतरित करणे आणि बरेच काही, सर्व काही तुमच्या संगणक किंवा मोबाइल डिव्हाइसवरून विविध सुविधा देते आणि तुमच्या वेळ हा वाचवते.  

 या लेखात, आम्ही नेट बँकिंगचे फायदे, तोटे, NET Banking म्हणजे काय? NET Banking In Marathi,हि सर्व माहिती बघणार आहोत.  

तरी तुमचे Pridemarathi या आमच्या परिवारामध्ये स्वागत आहे.

नेट बँकिंग म्हणजे काय? ।। What is Net Banking?

Net Banking, ज्याला इंटरनेट बँकिंग (Internet Banking) असेही म्हणतात, Net Banking ही सेवा बँकांद्वारे ऑफर केलेली असते जी ग्राहकांना विविध बँकिंग सेवांमध्ये प्रवेश करण्यास आणि ऑनलाइन आर्थिक व्यवहार करण्याची परवानगी देते.आपण या द्यारे ऑनलाईन व्यवहार तसेच कोणत्या पण शाखेच्या बँकेत  प्रत्यक्ष शाखेला भेट न देता, पैसे हस्तांतरित करणे, मुदत ठेवी आणि आवर्ती ठेवी तयार करणे आणि व्यवहारांचा मागोवा घेणे यासह अनेक बँकिंग कार्ये पूर्ण करू शकतात.त्यासाठी फक्त आपल्याला इंटरनेट ची गरज असेल.  

सक्रिय बँक खाते असलेली कोणतीही व्यक्ती नेट बँकिंग वापरू शकते, जर त्यांनी सेवेसाठी नोंदणी केली असेल. एकदा नोंदणी केल्यानंतर, ते त्यांच्या बँकेद्वारे ऑफर केलेल्या ऑनलाइन बँकिंग सेवा वापरू शकतात.

नेट बँकिंगसाठी नोंदणी कशी करावी ।। How to Register for Net Banking In Marathi

आता सर्व सेवा ऑनलाईन झाल्या आहे त्यामुळे ग्राहक जेव्हा नवीन बँक खात्यासाठी अर्ज करतात तेव्हा बहुतेक बँका इंटरनेट बँकिंग खाते उघडतात. तुमच्याकडे आधीपासून इंटरनेट बँकिंग खाते नसल्यास,तुम्ही तुमच्या बँक पासबुकची एक प्रत, आधार कार्ड इत्यादी आवश्यक कागदपत्रांसह तुमचे ज्या बँकेत अकाउंट आहे त्या बँकेत  इंटरनेट बँकिंग अर्ज सादर करू शकता.

बँक सर्व माहितीची पडताळणी करेल आणि नंतर इंटरनेट बँकिंगसाठी ग्राहक आयडी आणि पासवर्ड जारी करेल

नेट-बँकिंग अर्जाचा फॉर्म तुमच्या बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवरून डाउनलोड केला जाऊ शकतो. आयडी आणि पासवर्ड मिळल्यानंतर तुम्ही लॉग इन करू शकता आणि नेट-बँकिंगमध्ये प्रवेश करू शकता

टीप: सर्व नवीन वापरकर्त्यांनी प्रथमच नेट-बँकिंगमध्ये लॉग इन केल्यानंतर बँकेने जारी केलेला पासवर्ड बदलणे आवश्यक आहे.

नेट बँकिंगसाठी ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी ।। How to Register for Net Banking In marathi Online

बँकेमध्ये ऑफलाइन नोंदणी व्यतिरिक्त,आपण घरबसल्या  संबंधित बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवरून ऑनलाइन नेट-बँकिंगसाठी नोंदणी करू शकतात. पण यामध्ये  हे लक्षात घ्यावे की सर्व बँका इंटरनेट बँकिंग सेवांसाठी ऑनलाइन नोंदणीची ऑफर देत नाहीत.त्यामुळे आपण आधी चेक करून बघावे आपले ज्या बँकेत होते आहे ती बँक ऑनलाईन सेवा देते कि नाही. 

ऑनलाईन NET Banking चालू करण्यासाठी खाली काही स्टेप्स दिल्या आहे त्या बघा. 

• तुमच्या बँकेच्या अधिकृत नेट-बँकिंग वेबसाइटला भेट द्या
• वैयक्तिक/किरकोळ बँकिंग पर्याय अंतर्गत ‘लॉगिन’ बटणावर क्लिक करा
• पुढील स्क्रीनवर, New Login ‘(नवीन वापरकर्ता?)’ वर क्लिक करा. येथे नोंदणी करा’ पर्याय
• जर तुम्ही आधीच बँकेकडून  आयडी आणि पासवर्ड प्राप्त केला असेल, तर प्रविष्ट करा आणि लॉग इन करण्यासाठी पुढे जा. अन्यथा, ‘क्लिक ऑन नेक्स्ट करा.  
• आता, तुम्हाला ‘स्वयं नोंदणी फॉर्म'(Self Registration Form) भरावा लागेल. खाते क्रमांक, नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांक, ईमेल पत्ता, शाखा कोड, सीआयएफ क्रमांक, डेबिट कार्ड तपशील इत्यादी तपशील प्रविष्ट करा त्यानंतर, ‘सबमिट’ वर क्लिक करा.
• तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर पाठवलेला OTP  वापरून तुमची नोंदणी 
• पुढील स्क्रीनवर, तुमचा तात्पुरता ग्राहक आयडी आणि पासवर्ड प्रदर्शित केला जाईल
• तुमची तात्पुरती क्रेडेन्शियल वापरून लॉग-इन करा. पहिल्यांदा लॉग इन केल्यानंतर तुम्हाला नवीन लॉग-इन पासवर्ड तयार करावा लागेल

• टीप: नेट-बँकिंग खात्याचे रक्षण करण्यासाठी लॉगिन आणि व्यवहाराचा पासवर्ड दर 2 महिन्यांनी बदलला पाहिजे.त्यामुळे आपले अकाउंट हे Secure राहते.

नेट बँकिंगची वैशिष्ट्ये काय आहेत? ।। What are the Features of Net Banking?

नेट बँकिंग ग्राहकांच्या फायद्यासाठी असंख्य वैशिष्ट्ये ऑफर करते. तुम्ही बँकेच्या वेबसाइटवरून किंवा नेट बँकिंग ॲपद्वारे बँकिंग सुविधांमध्ये प्रवेश करत असलात तरीही, तुम्ही नेट बँकिंगच्या अनेक वैशिष्ट्यांमध्ये अखंडपणे प्रवेश करू शकाल, त्यापैकी काहींचा समावेश आहे:

• बँक बॅलन्स आणि बँक स्टेटमेंट-Checking balance and bank statements 
• IMPS/ NEFT किंवा RTGS द्वारे निधी पाठवणे-Funds transfer through IMPS/ NEFT or RTGS
• सुलभ कर भरणा-Easy tax payment
• युटिलिटीजसाठी पैसे देणे-Paying for utilities
• ट्यूशन फी भरणे-Paying tuition fees
• रेल्वे आणि विमान तिकीट बुकिंग-Booking rail and air tickets
• कॉर्पोरेट जॉब्स  खात्यांसाठी-Multiple workflows for corporate user accounts
• मोठ्या प्रमाणात पेमेंट पर्याय-Bulk payment options
• मुदत आणि आवर्ती ठेवी उघडणे-Opening Fixed and recurring deposits
• चेकचे पेमेंट -Stop Payment of cheques
• IPO सदस्यता-IPO Subscription
• डेबिट कार्ड व्यवस्थापन- कार्ड जारी करण्यासाठी, सेट मर्यादा, पिन आणि डेबिट कार्डसाठी ब्लॉक-Debit Card Management- for Card issuance, set limit, PIN, and block
• जलद निधी हस्तांतरण-Quick Fund Transfer
• मोबाइल बँकिंगसाठी नोंदणी-Registration for Mobile banking
• सार्वभौम गोल्ड बाँड सदस्यता-Sovereign Gold Bond subscription
• व्यवहारासाठी मोबाइल अलर्ट-Mobile alerts for transaction
• सरकार व्यवसायाशी संबंधित व्यवहार-Govt. Business related transactions

या सारखे अनेक सुविधा बँक आपल्याला NET बँकिंग द्वारे देतात.

इंटरनेट बँकिंगचे फायदे ।। Advantages of Net Banking in Marathi

इंटरनेट बँकिंगचे फायदे खालीलप्रमाणे आहेत.

उपलब्धता:(Availability): NET Banking मध्ये  वर्षभर 24*7 तुम्ही  बँकिंग सेवांचा लाभ घेऊ शकता. यामध्ये तुम्हाला वेळेचे बंधन नाही .  तुम्ही तुमच्या खात्यातील शिल्लक कधीही तपासू शकता आणि बँक उघडण्याची प्रतीक्षा न करता पैसे पाठवू  शकता.

ऑपरेट करणे सोपे:(Easy to Operate): ऑनलाइन बँकिंगद्वारे दिलेल्या सेवा वापरणे सोपे आणि खूप  सोपे आहे. अनेकांना त्यासाठी शाखेला भेट देण्यापेक्षा ऑनलाइन व्यवहार करणे खूप सोपे वाटते.आणि त्यांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत आहे. 

सुविधा:(Convenience): तुम्हाला तुमची कामे सोडून बँकेच्या शाखेत रांगेत उभे राहण्याची गरज नाही. तुम्ही जेथे असाल तेथून तुम्ही तुमचे व्यवहार पूर्ण करू शकता. NET Banking द्यारे बिले, खात्याचे हप्ते आणि इतर अनेक गोष्टी आपण करू शकतो. .

वेळ कार्यक्षम:(Time Efficient): तुम्ही इंटरनेट बँकिंगद्वारे काही मिनिटांत कोणताही व्यवहार पूर्ण करू शकता. नेटबँकिंगवर देशातील कोणत्याही खात्यात निधी हस्तांतरित केला जाऊ शकतो किंवा मुदत ठेव खाते उघडता येते.

ॲक्टिव्हिटी ट्रॅकिंग:(Activity Tracking): जेव्हा तुम्ही बँकेच्या शाखेत व्यवहार कराल, तेव्हा तुम्हाला एक पावती मिळेल. तुम्ही ते गमावण्याची शक्यता आहे. याउलट, तुम्ही बँकेच्या इंटरनेट बँकिंग पोर्टलवर केलेले सर्व व्यवहार रेकॉर्ड केले जातील. आवश्यक असल्यास, आपण व्यवहाराचा पुरावा म्हणून हे दर्शवू शकता. प्राप्तकर्त्याचे नाव, बँक खाते क्रमांक, भरलेली रक्कम, पेमेंटची तारीख आणि वेळ, आणि काही असल्यास टिप्पण्या यासारखे तपशील देखील रेकॉर्ड केले जातील.

इंटरनेट/ऑनलाइन बँकिंगचे तोटे ।। Disadvantages of Online/NET Banking in Marathi

इंटरनेट बँकिंगचे तोटे खालीलप्रमाणे आहेत.

इंटरनेटची आवश्यकता:(Internet Requirement): इंटरनेट बँकिंग सेवा वापरण्यासाठी अखंड इंटरनेट कनेक्शन ही सर्वात महत्त्वाची आवश्यकता आहे. तुमच्याकडे इंटरनेटचा प्रवेश नसल्यास, तुम्ही ऑनलाइन ऑफर केलेल्या कोणत्याही सुविधांचा वापर करू शकत नाही. त्याचप्रमाणे, बँकेचे सर्व्हर त्यांच्याकडून कोणत्याही तांत्रिक समस्यांमुळे डाउन असल्यास, तुम्ही नेट बँकिंग सेवांमध्ये प्रवेश करू शकत नाही.

व्यवहार सुरक्षा:(Transaction Security): सुरक्षित नेटवर्क प्रदान करण्यासाठी बँकांनी कितीही सावधगिरी बाळगली तरीही, ऑनलाइन बँकिंग व्यवहार हॅकर्ससाठी संवेदनाक्षम आहेत. वापरकर्ता डेटा सुरक्षित ठेवण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या प्रगत एन्क्रिप्शन पद्धतींचा विचार न करता, व्यवहार डेटाशी तडजोड झाल्याची प्रकरणे घडली आहेत. यामुळे हॅकरच्या फायद्यासाठी डेटा बेकायदेशीरपणे वापरणे यासारखा मोठा धोका होऊ शकतो.

नवशिक्यांसाठी कठीण:(Difficult for Beginners): भारतात असे लोक आहेत जे इंटरनेटच्या जाळ्यापासून खूप दूर जीवन जगत आहेत. इंटरनेट बँकिंग कसे कार्य करते हे समजून घेणे त्यांच्यासाठी एक नवीन डील वाटू शकते. आणखी वाईट म्हणजे, इंटरनेट बँकिंग कसे कार्य करते आणि त्याबद्दल कसे जायचे याचे प्रक्रिया प्रवाह याबद्दल त्यांना समजावून सांगणारे कोणीही नसल्यास. अननुभवी नवशिक्यांसाठी ते स्वतःसाठी शोधणे खूप कठीण होईल.

पासवर्ड सुरक्षित करणे:(Securing Password): सेवांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी प्रत्येक इंटरनेट बँकिंग खात्याला पासवर्ड प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे, अखंडता राखण्यात पासवर्ड महत्त्वाची भूमिका बजावतो. पासवर्ड इतरांना उघड झाल्यास, ते काही फसवणूक करण्यासाठी माहिती वापरू शकतात. तसेच, निवडलेल्या पासवर्डने बँकांनी सांगितलेल्या नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे. पासवर्डची चोरी टाळण्यासाठी व्यक्तींनी पासवर्ड वारंवार बदलणे आवश्यक आहे जे खातेधारकाला लक्षात ठेवणे त्रासदायक ठरू शकते.

ई-बँकिंग म्हणजे काय? || What is E-Banking?

ई-बँकिंग किंवा इलेक्ट्रॉनिक बँकिंग म्हणजे सर्व प्रकारच्या बँकिंग सेवा आणि इलेक्ट्रॉनिक माध्यमातून केलेले व्यवहार. हे व्यक्ती, संस्था आणि व्यवसायांना त्यांच्या खात्यांमध्ये प्रवेश करण्यास, व्यवसाय व्यवहार करण्यास किंवा सार्वजनिक किंवा खाजगी नेटवर्कद्वारे इंटरनेटसह विविध आर्थिक उत्पादने आणि सेवांबद्दल माहिती मिळविण्यास अनुमती दे

भारतातील ई-बँकिंग सेवांचे लोकप्रिय प्रकार || Popular Types of E-Banking Services in India

इंटरनेट बँकिंग: ही इलेक्ट्रॉनिक बँकिंग सेवेचा प्रकार आहे जी ग्राहकांना इंटरनेटद्वारे अनेक आर्थिक आणि गैर-आर्थिक व्यवहार करण्यास सक्षम करते. इंटरनेट किंवा ऑनलाइन बँकिंग किंवा नेट-बँकिंगसह, ग्राहक दुसऱ्या बँक खात्यात निधी हस्तांतरित करू शकतात, खात्यातील शिल्लक तपासू शकतात, बँक स्टेटमेंट पाहू शकतात, युटिलिटी बिले भरू शकतात आणि बरेच काही करू शकतात.

मोबाइल बँकिंग: ही इलेक्ट्रॉनिक बँकिंग प्रणाली ग्राहकांना मोबाइल फोनद्वारे आर्थिक आणि गैर-आर्थिक व्यवहार करण्यास सक्षम करते. बहुतेक बँकांनी त्यांचे मोबाईल बँकिंग ऍप्लिकेशन्स Google Playstore आणि Apple App Store वर उपलब्ध करून दिले आहेत. नेट-बँकिंग पोर्टलप्रमाणेच, ग्राहक बँकिंग सेवांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी मोबाइल अनुप्रयोग वापरू शकतात.

ATM: ऑटोमेटेड टेलर मशीन्स (ATM) हा ई-बँकिंगच्या सर्वात लोकप्रिय प्रकारांपैकी एक आहे. एटीएम ग्राहकांना पैसे काढू देतात, पैसे जमा करतात, डेबिट कार्ड पिन बदलतात आणि इतर बँकिंग सेवा देतात. एटीएम वापरण्यासाठी वापरकर्त्याकडे पासवर्ड असणे आवश्यक आहे. इतर कोणत्याही बँकेच्या एटीएममधून व्यवहार केल्यास मोफत व्यवहारांची निर्दिष्ट मर्यादा ओलांडल्यानंतर केलेल्या प्रत्येक व्यवहारावर बँका ग्राहकांकडून नाममात्र शुल्क आकारतात.

डेबिट कार्ड: जवळजवळ प्रत्येक व्यक्तीकडे डेबिट कार्ड असते. हे कार्ड तुमच्या बँक खात्याशी जोडलेले आहे आणि तुम्ही या कार्डद्वारे कॅशलेस जाऊ शकता. तुम्ही तुमचे डेबिट कार्ड सर्व प्रकारच्या व्यवहारांसाठी वापरू शकता, व्यवहाराची रक्कम तुमच्या खात्यातून त्वरित डेबिट केली जाते

ठेव आणि पैसे काढणे (थेट): ई-बँकिंग अंतर्गत ही सेवा ग्राहकांना खात्यात नियमितपणे पेचेक मंजूर करण्याची सुविधा देते. ग्राहक बँकेला बिल, कोणत्याही प्रकारचे हप्ते, विमा देयके आणि बरेच काही भरण्यासाठी त्याच्या/तिच्या खात्यातून निधी कापण्याचा अधिकार देऊ शकतो.

फोन सिस्टीमद्वारे पैसे द्या: ही सेवा ग्राहकाला त्याच्या/तिच्या बँकेशी संपर्क साधण्यासाठी कोणत्याही बिलाच्या पेमेंटसाठी किंवा इतर खात्यात निधी हस्तांतरित करण्याची विनंती करण्यास अनुमती देते.

पॉइंट-ऑफ-सेल ट्रान्सफर टर्मिनल्स: ही सेवा ग्राहकांना डेबिट/क्रेडिट कार्डद्वारे खरेदीसाठी त्वरित पैसे देण्याची परवानगी देते.

नेट बँकिंग आणि ई-बँकिंग मधील फरक ।। DIfference bet NET BAnking And E-Banking

नेट-बँकिंग ही एक डिजिटल प्रणाली आहे जी बँक किंवा वित्तीय संस्थेच्या ग्राहकांना इंटरनेटद्वारे आर्थिक किंवा गैर-आर्थिक व्यवहार ऑनलाइन करण्यास सक्षम करते.

ई-बँकिंग किंवा इलेक्ट्रॉनिक बँकिंग म्हणजे सर्व प्रकारच्या बँकिंग सेवा आणि इलेक्ट्रॉनिक माध्यमातून केलेले व्यवहार होय. 

सेवांचे प्रकार:

इंटरनेट बँकिंगसह, ग्राहक प्रत्येक बँकिंग सेवा मिळवू शकतात, जी परंपरेने स्थानिक शाखेद्वारे उपलब्ध आहे, ज्यामध्ये निधी हस्तांतरण, ठेवी आणि ग्राहकांना ऑनलाइन बिल भरणे समाविष्ट आहे.

ई-बँकिंग ही इलेक्ट्रॉनिक माध्यमांद्वारे बँकिंग सेवांमध्ये प्रवेश करण्याची एक विस्तृत श्रेणी आहे, तर इंटरनेट बँकिंग हा इलेक्ट्रॉनिक बँकिंगचा एक भाग किंवा प्रकार आहे. हे इलेक्ट्रॉनिक फंड ट्रान्सफर (EFT) म्हणूनही ओळखले जाते आणि थेट एका खात्यातून दुसऱ्या खात्यात निधी हस्तांतरित करण्यासाठी इलेक्ट्रॉनिक माध्यमांचा वापर करते.

सेवांचे प्रकार

इलेक्ट्रॉनिक बँकिंगमध्ये इंटरनेट बँकिंग, मोबाइल बँकिंग, टेलिबँकिंग, एटीएम, डेबिट कार्ड आणि क्रेडिट कार्ड यांसारख्या विविध व्यवहार सेवांचा समावेश होतो.